Phân xanh được hình thành từ cây phân xanh, đây là những loại cây được trồng để để bón đất, giúp tăng cường độ màu mỡ, phì nhiêu cho đất. Hầu hết các loại cây phân xanh dễ trồng, phát triển nhanh và được trồng luân canh với cây trồng chính. Vậy cây phân xanh có lợi ích gì? Những loại thực vật nào thích hợp để làm cây phân xanh? Hãy cùng Agmin tìm hiểu trong bài viết sau.
1. Phân xanh là phân gì?
Phân xanh là xác của các loại cây xanh được dùng làm phân hữu cơ tươi, chưa qua quá trình ủ và thường được dùng để bón lót cho cây hàng năm hoặc “ép xanh” (tủ gốc) cho cây lâu năm.
Phân xanh là xác cây tươi được vùi vào đất.
Các loại cây được sử dụng để tạo ra phân xanh gọi là cây phân xanh. Cây phân xanh được trồng để cải tạo đất trước khi trồng các loại cây chính. Cây phân xanh thường được trồng luân canh, cứ một vụ trồng cây trồng chính lại một vụ trồng cây phân xanh, khi cây phân xanh ra hoa, chúng được vùi trực tiếp vào đất để gia tăng dinh dưỡng cho đất.
Một điều cần lưu ý là không nên để cây có hạt rồi mới vùi vào đất, vì lúc này hạt cây phân xanh có thể nảy mầm, gây cản trở quá trình sinh trưởng và phát triển của cây trồng chính.
2. Tác dụng của cây phân xanh
Ngoài công dụng làm phân xanh bón cây, cây phân xanh còn được sử dụng để làm cây phủ đất, cây che bóng, cây giữ đất chống xói mòn, cây cải tạo đất, nâng cao độ phì nhiêu của đất với nhiều lợi ích như sau:
- Tăng hoạt tính sinh học, cung cấp chất hữu cơ cho đất.
- Cải thiện cấu trúc đất và thoát nước
- Giảm xói mòn và rửa trôi đất
- Tăng nguồn cung cấp chất dinh dưỡng sẵn có cho cây trồng (đặc biệt là bằng cách cố định đạm)
- Ức chế sự phát triển của cỏ dại
- Giảm các vấn đề về sâu bệnh
- Cung cấp thức ăn và nơi trú ẩn cho sinh vật, côn trùng có lợi cho cây và đất
- Làm nguồn thức ăn cho gia súc
Hoa lupin - Một loại cây phân xanh vừa đẹp vừa có ích cho đất.
3. Bón phân xanh cho đất nào?
Phân xanh thích hợp để bón cho:
- Bón cho vườn trên luống cao, đặc biệt phù hợp cho luống khoai tây hoặc hành tây.
- Bón cho đất có độ phì nhiêu thấp.
- Bón cho đất có kết cấu xấu, chẳng hạn như đất có lớp đất mặt dễ khô hạn khi gặp nắng, dễ đóng váng bề mặt khi gặp mưa, đất kém thông thoáng.
- Khoảng cách giữa các cây trồng chính quá rộng, ví dụ như nương bắp ngọt.
- Đất bỏ hoang, hiện không được canh tác.
- Làm lớp che phủ bề mặt đất, có tác dụng giảm mức độ xói mòn do mưa, duy trì độ ẩm và cải thiện độ tơi xốp của đất.
4. Cách trồng cây phân xanh và vùi cây vào đất
Cây phân xanh dễ trồng và phát triển nhanh.
4.1. Cách trồng cây phân xanh
- Chuẩn bị luống gieo bằng phẳng và sạch cỏ.
- Rải hạt lên trên và cào nhẹ.
- Tưới nước nếu thời tiết khô.
4.2. Cách vùi cây phân xanh vào đất
Vùi cây phân xanh vào đất 4 tuần trước khi trồng cây chính hoặc trước khi cây phân xanh hóa gỗ, tùy điều kiện nào đến sớm hơn.
- Cắt thân cây phân xanh bằng liềm.
- Chôn cây phân xanh trong đất ở độ sâu 15-20cm. Đối với những loại cây phân xanh chết do sương giá, chúng ta có thể để nguyên xác chúng trên mặt đất thay vì phải chôn vùi.
- Trồng cây mù tạt hoặc kiều mạch để làm cây phân xanh hằng năm. Ủ lượng lá dư thừa để làm phân trộn.
- Sử dụng cây phân xanh để làm lớp phủ bề mặt đất - cây hàng năm mất vài tuần để phân hủy trong khi cây lâu năm và lúa mạch đen sẽ lâu hơn một chút.
5. Một số loại cây phân xanh đa dụng
Có 2 nhóm cây phân xanh phổ biến là cây phân xanh mùa hè và cây phân xanh mùa đông:
- Cây phân xanh mùa hè: thường được trồng từ tháng 4 đến tháng 9, trong khoảng thời gian ngắn giữa 2 vụ mùa hoặc ở nơi mật độ cây trồng chính thưa thớt. Một số loại cây phân xanh mùa hè điển hình là cây họ đậu (để tăng nhanh lượng đạm), cây có xơ (kiều mạch hoặc hoa phacelia).
- Cây phân xanh mùa đông: được gieo hạt vào mùa thu hoặc trước khi cuối tháng 9. Tác dụng của cây phân xanh mùa đông là để bù đắp hoặc ngăn chặn nitrat bị mưa rửa trôi vào mùa thu và đông.
Dưới đây là một số loài cây phân xanh phổ biến hiện nay:
Biên tập bởi Agmin.vn
