Trên lá của cây trồng xuất hiện nhiều vết cắn lớn nhỏ khác nhau nhưng không quan sát thấy dấu hiệu sâu bệnh thì rất có thể thủ phạm chính là ốc sên. Ốc sên, bao gồm cả sên lãi, là những loài ăn lá, nhất là lá xanh non mơn mởn, chúng hoạt động vào ban đêm và ẩn nấp rất kỹ vào ban ngày. Do đó, nếu không có biện pháp can thiệp và diệt trừ ốc sên kịp thời thì vườn cây sẽ gánh chịu thiệt hại cực kỳ nghiêm trọng.

Ốc sên là một trong những loài phá hoại cây trồng nghiêm trọng.

1. Đặc tính của ốc sên và sên lãi

Có thể bạn chưa biết, trung bình một khu vườn có đến gần 15,000 con sên lãi và ốc sên đang trú ngụ! Với “mật độ dân số” đông đảo như thế, chúng hoàn toàn có thể hủy hoại toàn bộ khu vườn chỉ trong một thời gian ngắn.

Sên lãi và ốc sên không phải là côn trùng, chúng là những động vật lưỡng tính (mỗi cá thể có đồng thời cả cơ quan sinh sản đực và cái), thân mềm sống trên cạn. Khác với những loài ốc biển, sên lãi và ốc sên chỉ có một lá phổi. Phân biệt sên lãi và ốc sên như thế nào? Thường thì chúng ta gọi chung 2 loài này là “ốc sên”, tuy nhiên, sên lãi là một loài động vật giống ốc sên nhưng lại không có vỏ cứng. Khi di chuyển, cả sên lãi lẫn ốc sên đều nhả chất nhầy (nhớt) để trườn mình trên mặt đất.

Sên lãi có hình dạng tương tự ốc sên nhưng lại không có vỏ cứng.

Thật ra, sên lãi không phải là loài chỉ biết phá hoại mà trên thực tế, chúng cũng mang lại một vài lợi ích nhất định. Chẳng hạn như, chúng thúc đẩy quá trình phân hủy của các chất hữu cơ trong đất, nhờ đó giúp ích cho việc làm phân trộn. Ngoài ra, có rất nhiều loài sên lãi không ăn lá cây và còn là nguồn thức ăn của các loài động vật khác như bọ cánh cứng, chim, cóc, ếch. Vấn đề mấu chốt ở đây là chúng ta cần chúng xuất hiện ở đúng nơi, đúng chỗ thay vì quanh quẩn bên cây trồng và ăn sạch lá cây.

2. Đặc điểm gây hại của ốc sên và sên lãi đối với cây trồng

• Hầu hết sên lãi và ốc sên trong vườn có màu xám, cam đất hoặc nâu đen và chiều dài thân từ 3 - 7 cm.
• Vào ban ngày, chúng sẽ trốn những nơi khuất nắng, tối tăm và ẩm ướt. Như đã nói ở trên, sên lãi và ốc sên chỉ kiếm ăn vào ban đêm cho nên rất khó để chúng ta tìm thấy chúng vào ban ngày.
• Cách để nhận biết dấu vết của sên lãi và ốc sên là những vết nhầy chúng để lại trên cây và mặt đất, nhiều nhất là vào buổi sáng sớm.
• Đặt bẫy cũng là một cách để phát hiện sên lãi và ốc sên trong vườn. Rất đơn giản, chúng ta đào một cái hố (rộng 10cm và sâu 16cm), sau đó lấy một tấm ván để che lại miệng hố. Sau 3 ngày, chúng ta kiểm tra hố để xem có bao nhiêu ốc sên trong đó.
• Sên lãi và ốc sên đẻ trứng trong đất ẩm hoặc phân hữu cơ. Chúng phát triển nhanh chóng trong điều kiện ẩm ướt và mát mẻ.
• Hầu như mọi thứ trong vườn đều là thức ăn của loài ốc sên, chứ không riêng gì phần lá hoặc cây non. Mặc dù ốc sên có thể tiêu hóa mô thực vật của mọi loại cây nhưng về cơ bản, cây họ đậu, rau diếp, bắp cải và cà chua mới là những món khoái khẩu của chúng.

Sên lãi và ốc sên đẻ trứng ở những nơi đất ẩm thấp.

3. Cách phòng trừ và tiêu diệt ốc sên gây hại cây trồng

3.1. Diệt ốc sên bằng cách phá hủy nơi trú ẩn của chúng

Như chúng ta đã biết, ốc sên thường sinh sống và sinh sản chủ yếu ở những nơi ẩm thấp và tối tăm. Vì vậy, bước đầu tiên để diệt trừ ốc sên là loại bỏ môi trường sống của chúng.

• Thường xuyên nhổ bỏ cỏ dại, dọn dẹp rác thải, những đồ vật không cần thiết như chậu cây, bao tải, bịch nilon,... xung quanh vườn cây để ốc sên không có nơi ẩn náu.

• Kiểm tra và loại bỏ lá khô héo, cây chết cùng tất cả những loài thực vật dư thừa trong vườn để tăng độ thông thoáng, không còn nơi đọng nước, u tối.

Những vết cắn lớn nhỏ trên bắp cải do ốc sên gây.

3.2. Diệt ốc sên bằng cách đặt bẫy hữu cơ

Đặt bẫy để bắt sên lãi và ốc sên cũng là một cách tiêu diệt thông dụng và hiệu quả. Có các hình thức đặt bẫy như sau:

• Dùng ván gỗ hoặc bìa cứng: Làm ướt mặt sau đó đặt lên một miếng ván gỗ hoặc bìa cứng. Qua ngày hôm sau, chúng ta gỡ miếng ván hoặc bìa cứng lên thì sẽ thấy những con sên lãi và ốc sên đang nấp bên dưới.
• Dùng vỏ bưởi hoặc vỏ dừa: Đặt vỏ quả bưởi hoặc vỏ quả dừa xung quanh các góc vườn (miễn sao đặt cách xa cây trồng) để cho ốc sên chui vào. Nhờ đó, chúng ta sẽ dàng bắt sống được chúng và đưa đến nơi tiêu hủy.
• Dùng bia: Dùng xô hoặc chậu đựng bia và đặt trong vườn qua đêm. Mùi thơm của bia sẽ thu hút ốc sên tới, sau đó bị ngộ độc bởi chất cồn, rớt xuống và chết đuối.

3.3. Diệt ốc sên bằng cách thu gom trực tiếp

Cách bắt ốc sên nhanh chóng nhất chính là trực tiếp đi thu gom chúng. Vào ban đêm, nhất là khi thời tiết ấm và ẩm ướt, ốc sên sẽ bò ra khỏi nơi ẩn nấp và bắt đầu đi kiếm ăn. Đây là cơ hội lý tưởng để chúng ta xắn tay áo lên và bắt chúng. Đèn pin và xô / chậu là các vật dụng cần thiết cho công việc này, soi đèn đến đâu thì bắt chúng đến đó.

Có khá nhiều phương pháp để xử lý đám ốc sên sau khi bắt được, như là dìm xuống nước, nghiền nát, đông đá,... hoặc đơn giản là cách ly chúng khỏi cây trồng và làm phân trộn hữu cơ.

3.4. Diệt ốc sên bằng cách sử dụng giun tròn

Trong khi việc phun thuốc hóa học có tác động tiêu cực đối với những sinh vật khác thì sử dụng giun tròn để diệt ốc sên lại an toàn cho môi trường hơn. Cụ thể, chúng ta sẽ bón / rắc tuyến trùng siêu nhỏ vào vùng đất ốc sên đang sinh sống. Khi gặp điều kiện ẩm ướt, tuyến trùng này sẽ nở thành giun tròn và lây nhiễm vi khuẩn truyền bệnh giết chết ốc sên.

3.5. Diệt ốc sên bằng tảo cát

Nếu cảm thấy các cách tiêu diệt ốc sên ở trên không mang lại hiệu quả như mong muốn, thì chúng ta có thể cân nhắc đến việc sử dụng tảo cát. Tảo cát là một khoáng chất silic được hình thành bởi tảo cực nhỏ đã hóa thạch. Khi tảo chết, thành phần hữu cơ của chúng bị phá hủy, chỉ còn lại bộ xương silica lắng đọng dưới đáy nước. Theo thời gian, những trầm tích lớn của tảo hóa thạch được gọi là đất tảo cát hình thành. Những hạt tảo cát xâm nhập vào cơ thể của ốc sên, làm cho chúng chết vì mất nước.

>>> Xem thêm: Cách diệt rệp hại cây an toàn và đơn giản.

3.6. Một số mẹo phòng trừ ốc sên tự nhiên và đơn giản

Trồng cỏ xạ hương là mẹo xua đuổi ốc sên đơn giản và tiết kiệm.

• Bạc hà, hoa hạnh phúc (astilbe), hoa phờ-lốc (phlox) là một số loài cây có thể phát triển tốt trong khu vực có nhiều ốc sên.
• Tưới nước cho cây vào buổi sáng để đất có thời gian khô trước khi ốc sên ra ngoài kiếm ăn vào ban đêm.
• Nuôi dưỡng các loại rau xanh ăn lá trong chậu để chúng phát triển cứng cáp, khỏe mạnh trước khi đem trồng xuống đất. Nhờ đó, có thể giảm thiểu thiệt hại trước các cuộc tấn công của ốc sên.
• Đặt chai nhựa không đáy lên từng cây để làm thành hàng rào bảo vệ, ngăn cản sự phá hoại của ốc sên.
• Ốc sên và trứng của chúng là thức ăn của gà, vịt, ếch, nhái. Sử dụng những loài động vật này có thể giúp chúng ta tiêu diệt đáng kể số lượng ốc sên trong vườn.
• Ấu trùng đom đóm là những kẻ săn mồi tự nhiên, thức ăn ưa thích của chúng là ốc sên. Hầu hết các loài đom đóm sống trong môi trường ẩm ướt, nơi mà chúng thường tìm thấy nhiều ốc sên.
• Xua đuổi ốc sên tránh xa cây trồng bằng mùi hương của cây ngò rí, cúc vạn thọ, cỏ xạ hương.

Biên tập bởi Agmin.vn